İstanbul tarafını tutan Fransız tarihçi

Türkolog, İslam ve Osmanlı tarihi uzmanı Fransız tarihçi Robert Mantran’ın yazıp 1965 yılında Paris’te yayımlanan “XVI. ve XVII. Yüzyılda İstanbul’da Gündelik Hayat”, 1991’de Mehmet Ali Kılıçbay tarafından Türkçe’ye kazandırılmış bir eser. Kılıçbay, çevirisini yaptığı, Eren Yayınları’ndan çıkan kitap hakkında şu bilgileri veriyor:
Kanuni Sultan Süleyman döneminden 17. yüzyılın ortalarına kadar uzanan, 150 yıllık süre içinde, İstanbul’un nasıl bir ekonomik, toplumsal, kültürel ve kentsel yapılanma içinde olduğunu ortaya koyan Mantran bu kitabını yazarken tarafsız değildir. İstanbul’un tarafını tutmaktadır, ama sevgisinden ötürü gerçekleri mümkün olduğu kadar gözler önüne sermektedir. “Şanlı tarih” meraklılarını sükutu hayale uğratma tehlikesine rağmen, İstanbul’un imparatorluğun fetihleri en yüksek noktadayken inşa edildiğini, sonradan İstanbul’un nasıl bir gerileme süreci içine girdiğini ve geleneksellikleri içinde nasıl donduğunu ortaya koymaktadır. Bu sevimli kitabın birçok dersinin arasında bir tanesi özellikle vurgulanmayı haketmektedir. Bugün ülkemizde halk tabakalarının kültürü ve dolayısıyla geleneği olarak kabul edilen tüm davranış kalıpları, Mantran’ın incelediği dönemde, Müslümanı, gayrimüslimi, tüm İstanbul yüksek sosyetesinin kültürüydü. İstanbul’un manevi dünyada yok olmaması için çırpınanların başında yer alan Robert Mantran’ın bu kitabının İstanbul bilgisi konusunda önemli bir basamak olduğuna inanıyorum.
(Ahmet Yabuloğlu)